تبادل لینک هوشمند راه های درمان کم خونی
پزشک پس از گرفتن شرح حال و بررسی شکایات و علایم بیمار، اغلب یک آزمایش خون می نویسد که بر اساس آن از وضعیت گلبول های قرمز خون بیمار آگاه می شود. مثلاً متوجه می شود که بر اساس تعداد این سلول ها، آیا فرد مبتلا به کم خونی است یا خیر؟ همچنین به برخی مشخصات و ویژگی های هر یک از این سلول ها پی می برد و به این ترتیب به تشخیص قطعی نزدیک تر می شود.
همزمان می توان از آزمایشگاه درخواست کرد که اطلاعاتی درباره وضعیت آهن بدن نیز بدهد و به این ترتیب تشخیص نهایی داده می شود.
درمان
تعیین نوع و روش درمان به عواملی مانند سن بیمار، وضعیت سلامتی و پزشکی او، میزان و شدت کم خونی فقر آهن و علت ایجاد کننده ی آن، تحمل بیمار برای درمان و ... بستگی دارد.
اول از همه، مصرف غذاهای با آهن بالا توصیه می شود مثل: گوشت قرمز، گوشت سفید، ماهی و حبوبات .
از طرف دیگر امروزه فرآورده هایی به صورت قرص و ... وجود دارد که محتوی آهن است و می تواند ذخایر تخلیه شده را به حالت طبیعی برگرداند. از عوارض این داروها، ایجاد ناراحتی گوارشی است که بیمار نمی تواند آن را تحمل کند. به خصوص اینکه بهتر است این داروها با معده ی خالی یا همراه با آب پرتقال مصرف شوند و این حالت به عارضه ناراحتی گوارشی دامن می زند. به خاطر داشته باشید که باید همیشه این داروها را مثل هر داروی دیگری، دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
در مواردی نیاز به مصرف آهن به صورت تزریقی است. نکته مهم در درمان این است که در صورت بروز عوارض، پزشک معالج خود را مطلع کنید تا اقدامات لازم صورت گیرد و تحت هیچ شرایطی به صورت خودسرانه دارو را قطع یا شروع نکنید.
علل کم خونی فقر آهن
هر شرایطی که به از دست دادن آهن (به هر طریقی) و جایگزین نشدن آن بیانجامد، به کم خونی فقر آهن منجر می شود.
از دست دادن آهن ممکن است به صورت خون ریزی از دستگاه گوارش، یا اختلالات انعقادی، یا خون ریزی های قاعدگی و ... باشد. دستگاه گوارش محل شایعی برای از دست دادن خون به صورت بیمار گونه است.
از جمله علل کم خونی فقر آهن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
* بدخیمی های دستگاه گوارش، زخم های معده و اثنی عشر، انگل ها و ... .
* افرادی که بنا به دلیلی باید مرتباً خون بدهند (مثلاً به دلیل افزایش بیمارگونه در تعداد سلول های قرمز خون) نیز در معرض کم خونی فقر آهن هستند.
* کمبود آهن در رژیم غذایی موجب فقدان جایگزینی مناسب برای آهن از دست رفته می شود.
* افزایش نیاز در نوجوانان یا خانم های باردار نیز علت شایع دیگری است.
اگر بخواهیم شرایط به وجود آورنده ی کم خونی فقر آهن را به طور خلاصه مرور کنیم، می توانیم آنها را به عنوان عواملی در نظر بگیریم که باعث تخلیه ذخایر آهن بدن می شوند که شامل موارد زیر است:
* رشد سریع در شیرخوارگی و نوجوانی
* خون ریزی قاعدگی
* اهدای بیش از اندازه ی خون
* مصرف ناکافی آهن در غذاها
به دنبال تخلیه ی ذخایر آهن، ساخت گلبول های قرمز در خون ادامه می یابد و این در حالی است که آهن در دسترس این سلول ها نیست، به این ترتیب مقدار آهن به کار رفته در آنها کاهش می یابد و این امر به بروز علایم مختلف منجر می شود.
دکتر کیانوش انصاری گیلانی
از هر 5 زن، یکی کم خون است
بنابر آخرین آمار منتشر شده، فقر آهن شایع ترین کمبود تغذیه ای در سراسر جهان (حتی در کشورهای پیشرفته) است. از کم خونی فقر آهن حرف های زیادی شنیده اید، اما اجازه دهید تا این بار با چند خبر تازه آغاز کنیم.
* کم خونی فقر آهن یک نفر از هر پنج نفر خانم را گرفتار می کند و در میان خانم های باردار، این رقم به یک نفر از هر دو نفر می رسد. به عبارت ساده تر نیمی ازافراد باردار، دچار کم خونی فقر آهن هستند.
* شایع ترین علت این نوع کم خونی در کودکان، کمبود آهن در رژیم غذایی است.
* مصرف ویتامین C موجب افزایش جذب آهن می شود.
* امروزه تشخیص و تعیین علت ایجاد کم خونی فقر آهن در فرد بیمار، یکی از پایه های اصلی درمان است، چرا که بدون مشخص شدن علت، بیماری تنها به صورت علامتی و برای کوتاه مدت درمان می شود و به دنبال قطع درمان، دوباره کم خونی ظاهر می شود. به خصوص در افراد مسن، تعیین نکردن علت بروز، ممکن است به قیمت پنهان ماندن یک بدخیمی و پیشرفت بی صدای آن تمام شود.
* پیگیری بیمار پس از شروع درمان، یکی دیگر از باید ها در این بیماری است. امروزه با شروع درمان به بیمار توضیح می دهند که انجام تست های آزمایشگاهی بعدی (به هر تعداد که نیاز باشد) الزامی است. به این ترتیب، احتمال درمان ناکافی با رها کردن ادامه درمان، تا حدود زیادی از بین می رود. به همین دلیل امروزه به این توصیه ی مختصر از سوی تیم درمانی، اهمیت زیادی داده می شود.
کم خونی فقر آهن
کم خونی فقر آهن زمانی رخ می دهد که آهن به مقدار کافی در بدن موجود نباشد. آهن ماده ای است که بدن ما برای ساختن بخشی از گلبول های قرمز خون(هموگلوبین) به آن نیازمند است. این بخش از گلبول های قرمز، وظیفه نقل و انتقال اکسیژن را از ریه ها به تمامی سلول ها و بافت های بدن بر عهده دارند.
کم خونی فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی است و به همین دلیل اهمیت بسیار زیادی دارد، خصوصا که درمان آن ساده است. ولی درمان نشدن این اختلال عوارض زیادی را در بر دارد.
چه کسانی و چرا؟
این اختلال در میان خانم ها به طور قابل توجهی شایع تر از آقایان است. حدود 20 درصد از خانم ها در کشورهای غربی به این بیماری مبتلا هستند، در حالی که این رقم در آقایان 3 درصد است.
در بین خانم ها، افراد باردار در معرض خطر بیشتری هستند که علت آن، افزایش نیاز به آهن جهت برطرف کردن نیازهای جنین برای رشد است. مقدار نیاز در خانم های باردار طی سه ماهه دوم و سوم بارداری به حدی افزایش می یابد که یا باید غذاهای مصرفی آنها محتوی آهن زیادی باشد یا قرص آهن مصرف کنند.
شیرخواران، کودکان و نوجوانان به علت رشد سریع و مصرف ناکافی از غذاهای حاوی آهن، در معرض خطر کمبود آهن در بدن هستند.
در خانم های جوان و بالغ که دوره های خون ریزی ماهیانه دارند، نیز نیاز به آهن افزایش می یابد.
مصرف مولتی ویتامین های حاوی آهن تحت نظر پزشک، برای تمام گروه های در معرض شامل نوجوانان، خانم های باردار و افرادی که به طور منظم خون اهدا می کنند، توصیه می شود.
علایم کم خونی فقر آهن
خصوصیات کلی در این نوع کم خونی عبارت است از: رنگ پریدگی، زود خسته شدن به دنبال فعالیت های روزمره و احساس ضعف.
از آنجا که این علایم به آهستگی شکل می گیرند، فرد به آنها عادت می کند و به همین دلیل چه بسا تا مدت ها برای پیگیری علت ضعف و خستگی خود به پزشک مراجعه نکند یا آن را به حساب مسائل دیگری بگذارد.
با پیشرفت کم خونی فقر آهن علایم دیگری نیز ظاهر می شود، از جمله یبوست ، وزوز گوش ، تپش قلب (به خصوص پس از فعالیت مختصر)، غش کردن یا احساس سرگیجه ، افسردگی ، کوتاه شدن نفس، تحریک پذیری (به طوری که فرد خیلی زود عصبانی می شود)، کاهش اشتها و سردرد (به خصوص در ناحیه پیشانی).
بیشتر اوقات از روی نوع علایم نمی توان میزان کمبود آهن را تخمین زد، ولی برخی علایم کمبود، شدید هستند. به عنوان مثال: ناخن ها حالت قاشقی پیدا می کنند یا زخم هایی در دهان ایجاد می شود. علامت مهم دیگر، «پیکا» یا «هرزه خواری» نام دارد. این اختلال به معنی تمایل و ولع برای خوردن موادی است که جزو مواد غذایی طبقه بندی نمی شوند؛ مثل خاک، گل، برنج خام و ... .
همان طور که ملاحظه می کنید، این مواد خوراکی نیستند ولی بیمار ممکن است با لذت این مواد را مصرف کند. متاسفانه این مواد، کم خونی فقر آهن را تشدید می کنند و وضعیت بیماری روز به روز بدتر می شود.
دکتر کیانوش انصاری گیلانی
یك فوق تخصص غدد و متابولیسم اطفال اعلام كرد:قطع مصرف قطره آهن در نوزادان منجر به كمبود شدید آهن و کم خونی در بزرگسالی می‌شود و به همین خاطر الزامی است مصرف روزانه قطره آهن از سه ماهگی در تغذیه نوزادان لحاظ شود. دكتر فریدون مصطفوی فوق تخصص غدد و متابولیسم اطفال با اشاره به اهمیت عدم تعویق مصرف قطره آهن در نوزادان اظهار كرد: علاوه بر این كه شیر خشك نوزادان باید از كیفیت مطلوب برخوردار بوده تا میزان آهن لازم در آنها محفوظ باشد ،بایستی قطره آهن به طور جداگانه در تغذیه روزانه نوزادان وجو داشته باشد، زیرا ندادن قطره آهن به دلیل سهل انگاری یا عدم آگاهی، منجر به بروز كم خونی و كمبود آهن شدید در بزرگسالی می‌شود که عواقب ناگواری دارد. این متخصص در ادامه اظهار كرد:در صورتی كه نوزاد نارس باشد، مصرف قطره آهن باید از یك ماهگی آغاز شود تا كودك از رشد هوشی لازم برخوردار باشد. دكتر مصطفوی در خاتمه تصریح كرد : مصرف قطره آهن به قدری برای سلامتی کودک مهم است كه از تاثیر آن بر روی سیاه شدن دندان‌ها باید صرف نظر کرد (یعنی به دلیل سیاه نشدن دندان کودک، نباید قطره ی آهن را قطع کرد). با این وجود برای كاهش این تاثیرات كه اغلب به صورت تغییر شكل و رنگ دندان‌ها حاصل می‌شود توصیه می‌گردد كه در هنگام مصرف قطره آهن بر روی بخش پشتی زبان ریخته شود تا از تماس زیاد آن با دندان‌ها جلوگیری شود و یا پس از مصرف مقداری مایعات به ویژه آب به نوزاد داده شود و با دستمالی تمیز دندادن های او را پاک کرد تا اثر منفی قطره آهن بر روی دندان ها پاك شود. منبع: ایسناقطره آهن در هوش نوزادان مؤثر است
نظرات شما عزیزان:
آمار
وب سایت:
